CDC Covid-19 Aşı Rehberini Değiştirdi: Artık Aşı Kararı Bireylere Bırakılıyor

CDC’den Yeni Aşı Politikası: Karar Artık Bireylerin Elinde

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), Covid-19 aşılarına yönelik politika değişikliğini duyurdu. Kurum artık Covid aşısını herkes için geniş çaplı bir şekilde önermiyor, ancak isteyenler yine eczaneler, doktorlar ve sağlık merkezleri aracılığıyla aşı olabilecek.

Bu değişiklik, son haftalarda ABD genelinde yaşanan aşıya erişim karmaşasını sona erdirmeyi amaçlıyor. Bazı eyaletlerde aşılar sunulurken, bazılarında tamamen durdurulmuştu. Yeni rehber, eyaletlerin ve eczanelerin aşıları yeniden dağıtabilmesine olanak tanıyor.

CDC’nin açıklamasına göre, artık aşılama kararı “birey temelli karar verme” (individual-based decision-making) prensibine dayanacak. Yani vatandaşlar, doktorları, hemşireleri veya eczacılarıyla görüşerek kendi risk düzeylerine göre karar verecek.

CDC’nin Yeni Yaklaşımı: “Bilgilendirilmiş Onam” Geri Döndü

CDC’nin geçici direktörü ve Sağlık Bakan Yardımcısı Jim O’Neill, 6 Ekim tarihli açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Bilgilendirilmiş onam geri döndü. CDC’nin 2022’deki kapsamlı aşı önerisi, sağlık çalışanlarının bireysel risk ve faydaları hastalarıyla tartışmasını engelliyordu. Bugün bu değişti.”

CDC’nin yeni rehberi, Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy Jr. tarafından atanan uzmanlar paneli tarafından hazırlandı. Kennedy, uzun süredir aşı karşıtı görüşleriyle tanınan bir isim. Mayıs ayında, CDC’nin sağlıklı çocuklar ve hamile kadınlar için Covid aşısı önerisini kaldıracağını duyurmuştu.

Belirsizlikten Netliğe: Aşılar Yeniden Dağıtılıyor

Yaz aylarında ABD’de büyük bir belirsizlik yaşanmıştı. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), güncellenmiş Covid aşılarını yalnızca 65 yaş üstü yetişkinler ve yüksek riskli hastalar için onaylamıştı.
Bu karar, eczanelerin bir kısmında reçete zorunluluğu doğururken, bazı eyaletlerde aşıların tamamen durmasına yol açtı.

Yeni CDC rehberiyle bu kısıtlamalar kalkıyor. Artık:

• Eczaneler yeniden Covid-19 aşısı uygulayabilecek,

• Eyaletler aşı siparişlerini yeniden verebilecek,

• Tüm yaş grupları doktor veya eczacı danışmanlığında aşı olabilecek.

CDC’nin tavsiyesi, özellikle aşıların uygulanabileceği yaş aralığı, kimin risk grubunda olduğu ve sigorta kapsamı gibi konularda belirleyici olduğu için, bu karar ülke genelinde erişimi yeniden düzenliyor.

“Kimin Aşı Olması Gerekiyor?” Sorusu Yeniden Masada

CDC’ye danışmanlık yapan Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi (ACIP), Eylül ayında toplandı ve aşıların kimler için gerekli olduğu konusunda tartışmalı bir karar aldı. Komite, reçete zorunluluğunu reddetti ancak Covid aşılarının “öncelikle risk altındaki bireylerde fayda sağladığını” vurguladı.

Yeni rehbere göre:

• 65 yaş üstü bireyler,

• Kronik hastalıkları olanlar,

• Bağışıklık sistemi zayıf kişiler,
  Covid-19’a karşı en yüksek faydayı sağlayan gruplar olarak tanımlanıyor.
  Genç, sağlıklı bireylerde ise aşı faydasının daha sınırlı olduğu belirtiliyor.

Eczaneler ve Doktorlar Yeniden Hazır

Artık eczaneler yeniden aşı dağıtmaya başlayacak. Amerikan Eczacılar Birliği’nden Brigid Groves, “Şu anda aşı siparişi veren neredeyse tüm eczanelerde stok bulunuyor. Vatandaşlar geçen yıllarda olduğu gibi randevu alarak aşı olabilecek.” dedi.

Benzer şekilde, çocuk doktorları ve aile hekimleri de aşı siparişlerini yeniden açtı.
Susan Kansagra, Eyalet ve Bölgesel Sağlık Görevlileri Derneği’nin baş sağlık yetkilisi, “Ebeveynler artık çocukları için aşıya ulaşabilecek. CDC rehberinin yayımlanmasını bekleyen birçok klinik, önümüzdeki günlerde yeniden aşı hizmeti sunacak.” açıklamasında bulundu.

Sigorta Kapsamı ve Ücretsiz Erişim

CDC’nin bu haftaki resmi rehberi, aşıların sigorta tarafından karşılanmasını zorunlu hale getiriyor.
Rehberde şöyle deniyor:

“Birey temelli karar verme yaklaşımı, Medicare, Medicaid, Çocuk Sağlık Sigortası Programı (CHIP) ve Çocuklar İçin Aşı Programı gibi tüm ödeme mekanizmaları üzerinden aşılama kapsamını sağlar.”

Bu programlar sayesinde:

• Düşük gelirli çocuklar,

• Sigortasız bireyler,
  Covid-19 aşısına ücretsiz erişim sağlayabilecek.
  Ayrıca özel sigorta şirketleri de 2026 sonuna kadar Covid-19 ve grip aşılarını ücretsiz olarak karşılamaya devam edeceklerini duyurdu.

Aşı Kararı Artık Daha Kişisel

Yeni sistemde sağlık çalışanları, her hastayla birebir görüşerek aşının faydaları ve riskleri hakkında bilgilendirme yapmak zorunda. Ancak CDC yetkilileri, bunun birçok doktor ve eczacının zaten rutin olarak yaptığı bir uygulama olduğunu belirtiyor.

Kısacası, ABD’de Covid-19 aşısı artık zorunlu bir halk sağlığı politikası olmaktan çıkıyor; kişisel bir sağlık kararı haline geliyor.
Yine de, isteyen herkes için erişim kolaylığı ve sigorta desteği sürüyor.

CDC’nin bu kararı, pandeminin üçüncü aşamasına geçildiğini gösteriyor: zorunluluk yerine bilinçli tercih dönemi.
Bireylere karar özgürlüğü verilmesi, demokratik bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir, ancak uzmanlar yanlış bilgilendirme ve düşük aşılama oranları riskine dikkat çekiyor.

Sağlık otoriteleri için artık zorluk, sadece aşıyı sunmak değil; toplumu doğru bilgilendirip güveni yeniden tesis etmek.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Artık Covid aşısı zorunlu değil mi?
Hayır. CDC, genel tavsiyeyi kaldırdı. Aşı olma kararı bireylere bırakıldı.

2. Aşı ücretsiz mi olacak?
Evet. Federal programlar ve sigorta planları, aşıyı ücretsiz olarak karşılayacak.

3. Kimler için aşı öneriliyor?
65 yaş üzerindekiler, kronik hastalığı olanlar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler için öneriliyor.

4. Nereden aşı olabilirim?
Eczaneler, hastaneler ve aile hekimleri aşı uygulamasına yeniden başladı.