Yapay Zeka Gelişimi Durdu mu? GPT-5 ve AGI Umutları Üzerine Yeni Tartışmalar

2025 yılına girerken, yapay zeka alanında heyecan ve endişe iç içe geçmiş durumda. Özellikle OpenAI’ın yeni nesil modeli GPT-5’in piyasaya sürülmesinin ardından, teknoloji çevrelerinde hararetli tartışmalar başladı. Beklentiler büyüktü; kimileri bu modeli bir dönüm noktası olarak görüyordu. Ancak güncel değerlendirmeler, durumun göründüğü kadar parlak olmadığını ortaya koyuyor.

GPT-5 Beklentileri Karşılayabildi mi?

GPT-5, teknik anlamda bir dizi benchmark testinde önceki sürümlere göre daha iyi performans gösterdi. Ancak bu, iş dünyasında somut bir fayda artışı olarak hissedilmedi. Bazı şirket temsilcileri, modelin kullanımında gözle görülür bir ilerleme yaşanmadığını ifade ediyor. Sinirbilimci Gary Marcus’un şu sözleri bu görüşü özetliyor:

“2025 modellerinin 2024’tekilerden çok daha faydalı olduğunu söyleyen şirket neredeyse yok.”

Bu açıklama, GPT-5’in vaat edilen “devrimsel sıçramayı” gerçekleştiremediğini gözler önüne seriyor. Teknik gelişmeler, pratik kullanım alanlarında aynı oranda karşılık bulamayınca, beklentilerde de ciddi bir kırılma yaşanıyor.

LSI Anahtar Kelimeler: yapay genel zeka, AGI beklentisi, ölçeklenebilirlik sınırı, GPT-5 eleştirileri

"Ölçeklenebilir Yapay Zeka" Stratejisi Tıkanıyor mu?

OpenAI, Anthropic ve benzeri kuruluşların benimsediği bir strateji var: ölçeklenebilir yapay zeka. Bu yaklaşım, daha fazla grafik işlemci, daha büyük veri merkezleri ve yüksek enerji tüketimiyle “daha büyük model, daha iyi sonuç” anlayışına dayanıyor.

Bu strateji, 2021 yılında OpenAI CEO’su Sam Altman tarafından AGI’ye (Yapay Genel Zeka) giden yol olarak tanımlanmıştı. Ona göre, yeterli donanım ve veriyle insan zekasına eşdeğer sistemler üretmek mümkün olabilirdi. Ancak gelinen noktada, bu üstel gelişim beklentisinin pratikte karşılık bulmadığı görülüyor.

Kritik Yorumlar Artıyor

Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Dr. Michael Rovatsos, bu konuda önemli bir tespitte bulunuyor:

“GPT-5’in yayınlanması, yapay zekâ evriminde bir kırılma anına işaret edebilir. Daha da karmaşıklaşan ancak anlaşılması giderek zorlaşan modellerin sonu gelebilir.”

Bu açıklama, yalnızca teknik sınırlara değil, aynı zamanda felsefi bir tartışmaya da işaret ediyor: Anlamını tam olarak çözemediğimiz sistemlere daha ne kadar yatırım yapılmalı?

AGI Umutları Zayıflıyor: Akademik Topluluk Ne Diyor?

Mart 2025’te yayımlanan bir araştırma, 475 yapay zeka araştırmacısının görüşünü bir araya getirdi. Bu kapsamlı ankette, katılımcıların büyük bölümü, mevcut yöntemlerle AGI’nin geliştirilebilme ihtimalini “çok düşük” olarak değerlendirdi. Bu sonuç, AGI konusundaki umutların daha gerçekçi bir zemine çekildiğini gösteriyor.

Gary Marcus'un Eleştirileri Yaygınlaşıyor

Gary Marcus yıllardır yapay zekanın aşırı abartıldığını savunuyordu. Şimdi bu görüş, daha geniş çevrelerce kabul görmeye başladı. Artık “yeni bir paradigma gerekiyor” düşüncesi sadece akademik çevrelerde değil, özel sektör ve yatırım dünyasında da yankı buluyor.

Bill Gates ve “Plato” Uyarısı: Erken Uyarı Gerçekleşiyor mu?

Microsoft’un kurucusu Bill Gates, 2023 yılında Alman Handelsblatt gazetesine verdiği röportajda dikkat çeken bir değerlendirme yapmıştı:

“Ölçeklenebilir yapay zeka artık bir platoya ulaşmış olabilir.”

O dönemde bu yorum fazla karamsar bulunmuştu. Ancak bugün, OpenAI’ın veri merkezi ortağı CoreWeave’in hisselerinde yaşanan %16’lık düşüş gibi işaretler, Gates’in uyarısının erken bir işaret olabileceğini gösteriyor. Yapay zekaya sınırsız kaynak aktarımı yapan finans çevrelerinde bile artık daha temkinli bir hava hâkim.

Yeni Yönelimler: Daha Az Kaynakla Daha İşlevli Modeller

Tüm bu tabloya rağmen umut tamamen tükenmiş değil. Çin merkezli DeepSeek gibi girişimler, daha az kaynakla daha verimli modeller geliştirme konusunda yeni yollar arıyor. Bu da, "küçük ama akıllı yapay zekalar" dönemine geçişin ilk adımları olabilir.

Bu alternatif yaklaşımlar, büyük teknoloji devlerinin yatırım stratejilerini yeniden gözden geçirmesine neden olabilir. Belki de ölçek değil, mimari ön planda tutulmalı.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. AGI nedir ve neden önemlidir?
AGI (Artificial General Intelligence), insan gibi düşünebilen, öğrenebilen ve çok çeşitli görevleri başarabilen yapay zeka sistemlerini ifade eder. Günümüz yapay zekaları sadece belirli görevlerde başarılıdır.

2. GPT-5 önceki modellerden neden daha az heyecan yarattı?
Çünkü GPT-5, teknik açıdan ilerleme sunsa da, gerçek dünya uygulamalarında beklenen seviyede verim ve yenilik sunmadı. Bu da hayal kırıklığına neden oldu.

3. Yapay zekâya yapılan yatırımlar azalıyor mu?
Yavaşlama işaretleri var. Özellikle büyük firmaların hisse performansları ve yatırımcıların beklentileri bu yönde bir değişimi yansıtıyor.